bırak dağınık kalsın.
Aralarında Frued ve Klein'nin de yer aldığı psikanalistler Yunan trajedisini ve suçluluğunu haddinden fazla sorguladı. bir bakıma karanlık bırakılan nokta bulunmuyordu. Trajedideki ailevi kıyımlar Yunan halkını nasıl heyecanlandırabilmişti. Dönemin gündelik tarihçilerinin konusunun bunlar olmadığı gerçekti.
en yeni yurttaşların kendileriyle özdeşlik kurdukları bu piyeslerin örgüsü acımasızdı. medea kendi çocuklarını öldürür.Clytemnestre kocası Agememnonu öldürür. kız kardeşi Elektranın kışkırttığı Oreste anneleri Clytemnestre öldürür. Oidipus babası Laiosu öldürür... bu temalar seyirci için öylesine farklı ihtimalleri içerir ki aslında üç basit ve anlamlı trajedi yazarıda seyirci tarafında ailevi suçluluğa zorlanır. Eschyle, Sophokles Euripus anektodlar bakımından da zengin olan mitoloji ve efsanelerin niçin bu yanı öne çıkamamıştır ? Seyirciler ve yazarlarda o koşullarda, ne uyandırmıştır.
Geleneksel toplulukları yapılandıran -ailesi - araştırmacı antropologlar bu soruya cevap verme yeteneğinde Klein ve Frued'i saf dışı bırakmışlardır. Kleisthenes reformuyla birlikte topluluğun parçalandığını hatırlayalım. ilk kez 'demos'u oluşturan şey kamusal alanda belirmiş olur ve kendi mantığını politik örgütlenmeye dayatır'. toprak aristokrasisi ve din adamları tarafından ezilmiş olan Atina'nın ikdisadi atılımının kökenindeki toplumsal kategoriler yalnızca politik kategori olmakla yetinmez. iktidarıda ele geçirir. topluluk bireylerinin beni ancak toplulukla iletişim içinde işlev görebilir. topluluğun parçalanması ister istemez ego parçalanmasıdır. psiko-ailevi şema hem topluluğu hemde ailevi örgütlenmeyi yapılandırıyor ise trajik kurgu için birinin diğerinin yerini tutabileceği kolaylıkla tahayyül edilebilir.Yunan trajedisinde ailevi kıyımlar sahneyi işgal eder. çünkü bunlar seyirciye ulaşırken kötü duruma düşürülmüş toplulukta yankı bulur.iki düzenin (genos ve demos ) bu çatışmasının açıkça ifade bulmuş olması vakidir. Antigone, erkek kardeşini Philia adına toprağa gömer ve agoranın ettiğine karşı çıktığı için kendide ölümle karşılaşır. geleneksel ailevi ve dini değerler. demokratik sitenin yurttaşlık yasalarıyla çatışır. bu dramlarda her yurttaş bireye nüfuz eden çatışma tanrısal adaletin (genos) yazılı olmayan yasalarıyla yeni politik yasalar arasındaki karşıtlık ifade bulur. ikinci karşıtlık çifti ise ; Fromm'un ''özgürlük korkusu''diyeceği şey karşısında Oidipus'a şunları söyleten yepyeni insan özgürlüğünün karşısına yazgıyı çıkarır. edimlerimin uygulayıcısı değilim ben, onlara maruz kalıyorum. Gerçekten de ailevi kopuş - dolayısıyla parçalanan topluluk metaforu- öldürme gibi aşırı nedeni niçin alsın ? burada frued'un bir metni devreye girer '' yas ve melankolik'' en azından yol almamızı sağlayacaktır. Fruede göre yas ; sevilen bir kişinin yitimine gösterilen düzenli tepkidir.yada Fratri özgürlük ve ideal gibi özgürlük ve ideal gibi sevilen kişinin yerine geçmiş duygusal tepkidir. yasta özne neyi kaybettiğinin kendi dışında bulunan şeyi bilir acı verici çalışma kaybedilmiş olan şeyin ayırıcı ögelerinden her birini içselleştirmekten ibarettir. bunun için zaman gerekir. Frued hayatta kalanların normal olarak hissettiği duygusundan bahseder. bu duygu yitirilen kişi karşısındaki eski iki değerliliklerin kaçınılmazlığına tanıklık eder. geçmişte kalmış bilinç dışı saldırganlık arzuları sanki büyülü bir şekilde gerçekleşip onun ölümüne yol açmış gibi ölmüş kişiye haksızlık etmiş olmaktan dolayı kendini suçlamak çok yaygındır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder